کتاب چتور چمّشانک دیگ بیت؟

نبشتہ کار: اُزیر مھرؔ

اگاں ترا کتاب وانَگ دوست بیت، گڑا تو وڑے نا وڑے ءَ لوٹ ئے کہ دگہ مردم ھم ھما کتاب ءِ بابت ءَ بہ زان اَنت کہ ترا دوست بیتگ۔ بگندئے اِے کار ءَ تو چہ پیسر ءَ کنگ ءَ ئے کہ گوں وتی دوست ءُ دوزواھاں کتابانی بابت ءَ گپّ ءُ تْران کنگ ءَ ئے۔ اگاں تو لوٹ ئے تئی دوستاں چہ ابید دگہ گیشتر مردمانی گون ءَ ھم تو وتی ھیال ءُ لیکھاں سر بہ کن ءُ شِنگ بہ کن ئے، گڑا پہ اِے کار ءِ کنَگ ءِ ھاتر ءَ تو یک کتابے ءِ سر ءَ چمّشانکے نبیسّ ئے ءُ ھما نبشتگیں کتابی چمّشانک ءَ وھدے کہ تو شِنگ ءُ تالان کن ئے، چھاپ کنائین ئے۔ گڑا تو دنیا ءِ ھر کُنڈ ءُ دمگ ءَ نِشتگیں وانوکاں کتابانی بابت ءَ وتی ھیال ءُ لیکھاں ءَ سر کُت کن ئے۔

کتاب چمّشانک دیگ ءُ یک کتابے ءِ وانَگ ءَ پد یک چمّشانک دیوکیں جوڑ بیگ یک نوکیں ءُ جتائیں کُتہ کاری ءُ تاھیر دیوکیں کارے کہ چریشی ءِ سبب ءَ تو وتی ھیال ءُ لیکھاں گوں دگہ مردماں درانگاز کن ئے ءُ وتی زِرد ءَ اوں چاڑے بکش ئے۔ نی وھد آتکگ کہ پہ یک شَرّیں کتاب ءِ چمّشانک دیوکے جوڑ بہ بئے ءُ وتی نبشتگیں چمّشانک ءَ روتاک، تاکبند ءُ دگہ لبزانکی تاک ءُ ماھتاکاں چھاپ ءُ شِنگ بہ کنائین ئے ءُ ماں انٹرنیٹ ءُ دامگ ءَ پہ وت ءَ نامے دربیارئے۔ چہ اِے نبشتانک ءِ نبیسّگ ءَ پد تو ھما مردماں اوں کُمک ءُ مدت کنگ ءَ ئے کہ آھاں اِے کتاب دنیگا نہ ونتگ ءُ ایشی ءِ کِسہ، کارِست، بُنگپ، درشانداب، کِسّھی رِد ءُ بند، نبشتہ کار ءِ اِزمی بودشتاں چہ آژنا ءُ سھیگ نہ اَنت۔ بلے گپّ اِد ءَ انچوش پہ ھلو ھالو آسر نہ بیت پرچا کہ پہ بازیں مردمے ءَ  اِے کار اینچو ارزان ھم نہ اِنت بلکیں ھر یک نبشتہ کارے کہ یک کتابے ءِ چمّشانک دیگ ءَ بندات کنت گڑا آئی ءَ ھمے تُرس ءُ بیمّ گْور جنت کہ:

من چتور گوں ھزار لبزانی کارمرزی ءَ اِے مزن شانیں ءُ جْوانیں کتاب ءِ گون ءَ اِنساپ کُت کن آں؟

یا اِے جُست آھاں چلینچ ءُ گْرانیں کارے سما بیت کہ:

 من کتاب ءِ بابت ءَ چے نبشتہ بہ کن آں؟

لسّ سرپدی

وانوک ءَ اِے چیزّ زانگ لوٹ اَنت :

۱۔ ھمے کتاب کہ تو ونتگ چونیں کتابے؟ ۔ انچیں کتابے کہ اکس ءُ بُت ئِے پِر، راجدپتری پِکشن ءِ کتابے، درکِسّھی لبزانک ءِ کتابے، ھیال ءُ جيڑگی پینٹیسی کتابے، ایڈوِنچر ءُ ھترناکیں کِسّھی کتابے۔

۲۔ ھمے کتاب کہ تو ونتگ بازیں بھرانی تہ ءَ بھر ءُ بانگ بزاں سیریز ءِ تہ ءَ نہ اِنت؟

۳۔ کتاب چینچک مزن ءُ شھار ئِے چینچک اِنت؟ اراں وانَگ ءَ سُبک ءُ آسان اِنت یا گْران اِنت؟

۴۔ انچیں گپّے یا سرپدی یے نبشتہ کار ءِ بابت ءَ ھست کہ پہ وانوک ءَ مزنیں کُمک ءُ مدتے بہ بیت۔ پہ درور: اِے نبشتہ کار زبانزانتی، شرگداری، یا لچّہ کاری ءِ پِڑ ءَ مزن بالاد ءُ کلّانیں مردمے۔ نوکباھندیں نبشتہ کارے یا سد کتابانی واھُند اِنت۔

۵۔ ھمے کتاب چہ وتی ھمدروریں تھر ءِ کتاب ءَ ءُ بُنگپّ ءَ چینچک جِتا ءُ گِستا اِنت۔

۶۔ ھمے کتاب یکّ شَرّیں ءُ سنگینیں درشاندابے ءَ نبشتہ کنگ بیتگ یا انچائیں دابے ءَ نبشتہ کار ءَ وتی لبز اَڈل داتگ ءُ رِد سازی کُتگ۔ اگاں زبان ءُ آئی ءِ ریچ وشّ اِنت اِے چیز ءَ ھم پدّر بہ کن۔

۷۔ اِے کتاب کجام اُمر ءِ وانوکانی ھاتر ءَ نبشتہ کنگ بیتگ۔

۸۔ ھمے کتاب لسّ رِدانک ءِ تہ ءَ نبشتہ کنگ بیتگ یا لچّھی داب ءُ دْروشم ءَ نبیسّگ بیتگ ءُ اگاں ھو گڑا چینچو واناک ءُ ھمدپ اِنت۔

۹۔ کتاب ءِ نام، نبشتہ کار ءِ نام، جاگہ، چھاپ ءُ شِنگ کنوک، چھاپ بیگ ءِ رمس، ایڈیشن یا چھاپ، تاکدیم، نھاد، آئی ایس بی این ءَ نبشتہ بہ کن۔

انچوش کہ ما ءُ شُما زان اِیں کہ یک چیزّے ءَ پہ جْوانی ءَ دربرگ ءِ ھاتر ءَ الّمی اِنت کہ ما وت ءَ را ھما چیز ءِ تہ ءَ مُلمہ بہ کن اِیں ءُ تہ ءَ ایر بیا اِیں نی ما آ چیز ءَ شَرّی ءِ سر ءَ سرپد ءُ پوہ بیت کن اِیں۔ مرچی باندا چُشیں تندجاہ ءُ بلاگ سکّ باز اِنت کہ اود ءَ ترا کتابی چمّشانک پہ ارزانی ءَ دست کپ اِیت ءُ چرآھانی وانَگ ءُ تپّاسگ ءَ پد تو اوں اِے  اِزم ءَ شَرّی سر ءَ دربُرت کن ئے ۔ پہ درور اِے تندجاہ:

)Goodreads(

یک کتاب ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءِ وھد ءَ تئی نبشتانک ءِ تہ ءَ کجام چیزّ الّم ءَ ھوار بہ بنت ؟

ما اِد ءَ لھتے راہ ءُ راھبندانی بابت ءَ گپّ جن اِیں کہ ھما واھگداریں نبشتہ کار کتاب چمّشانک دیگ لوٹ اَنت ایشانی رندگیری کنَگ ءَ پد پہ جْوانی ءَ کتابانی سر ءَ چمّشانک دات کن اَنت۔ بلے اِد ءَ اِے گپّ الّم یات دارگی اِنت کہ ماں اِے نبشتانک ءِ تہ ءَ ھر راہ ءُ راھبندے گْوشگ بیت ھژدری نہ اِنت کہ دْراہ یکّیں وھد ءَ یک کتابے ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءَ کارمرز بہ بنت بلکیں ھما پیمیں کتابے ھما ھاسیں راہ ءُ راھبند کارمرز کنگ لوٹ اَنت۔ پہ کِسّھی لبزانک ءِ ھاتر ءَ جتائیں راھبند اَنت ءُ پہ دَرکِسّھی لبزانک ءِ کتابانی ھاتر ءَ دگہ راھبند اَنت ءُ لھتے لَسّ سرپدی ءُ راھبنداں پہ دوئیناں یکّ پیم کارمرز بنت۔ 

  

کتاب ءِ سر ءَ چمّشانکی نبشتانک ءِ لبزانی کِساس ءُ شھار چینچک بہ بیت؟

وھدے کہ ما یک نبشتانکے نبشتہ کن اِیں گڑا گیشتر ھمے جست ءَ کن اِیں کہ اِے چینچک مزن بہ بیت؟ گڑا اِے جست ءِ جْوان تِریں پسّو ھمیش اِنت کہ داں   امینچکینے بیت کنت۔ بلے اِے پسّو تکانسر ءُ مونجا کنت۔ لسّ سرپدی ءِ ھاتر ءَ ما گْوشت کن اِیں کہ امینچک مزنیں کتابے، امینچک مزنیں کتابی چمّشانکے بیت ءُ باید اِنت کہ چہ سد لبز یا ھمے کساس ءَ چہ کمّتِر مہ بیت۔ مزنیں کتابے ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءَ کساس ۵۰۰ یا چہ ایشی ءَ گیش لبز پکار اِنت۔ اگاں کتابی چمّشانک سکّ باز کسان ءُ گْونڈ اِنت گڑا بگندئے مول ءُ مراد ءَ پیلو مہ کنت۔ اگاں سکّ مزن اِنت گڑا بگندئے پلاٹ ءِ گْونڈ گِپت درشانگ ءِ وھد ءَ پیچ وارت ءُ بے راھروی ءِ شِکار بیت، گِسر کپ اِیت ءُ وانوک ءِ دل چہ آئی ءِ وانَگ ءَ روت ءُ بیزار بیت۔ گڑا دْرستاں چہ شَرتِریں پنت ءُ سوج ھمیش اِنت کہ اِے ھیال ءَ مہ کپ کہ من چینچک مزنیں کتابی چمّشانکے بہ نبیسّ آں بلکیں گیشتِر اِنان ءَ کتابی چمّشانک ءِ مول ءُ مراد ءِ پیلو بیگ ءِ نیمگ ءَ گْور بہ کن۔

گیشتر کتاب ءِ چمّشانکانی شھار چہ ۱۵۰۰ لبزاں کم اِنت بلے لھتیں نبشتہ کار گوں وتی ساچشتکاری ءُ اِزمی بودشت ءَ گوں ۱۰۰۰ لبزاں وتی چمّشانک ءَ آسر کن اَنت۔ اِے کساس جتائیں وھد ءُ پاساں ءُ جتائیں جاگھاں بدل بیت کنت۔

کساس گیشتر کتابی چمّشانکانی لھتیں بھر ءُ ازباب ماں سرجمیں گیدی ءَ یک پیم ءَ اَنت ءُ آ ایش اَنت:

۱۔ کتاب ءِ کِسّھی رِد ءُ بند (پلاٹ) ءِ کسان ءُ گْونڈ گِپتگیں چمّشانکے

۲۔ یک اِزمی ءُ ساچشتی کارے ءِ پہ ایرتی ءَ چارگ ءُ تپّاسگ ءُ وتی ھیال ءُ لیکھاں درشان کنگ

۳۔ گوں آسری بھر ءِ کلوہ ءَ وانوکانی ھاتر ءَ یک پرماھگی ءُ سکینی گپّے مان ئِے بہ بیت

کتاب ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ بندات کنگ ءِ دگہ لھتے راہ ءُ راھبند اِے پیم ءَ اَنت کہ:

گوں گْوشتنے ءَ بندات کن ئِے:

کتاب ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ بندات کنگ ءِ یک راھبندے ھمیش اِنت کہ ھما کتاب ءِ دلگوش کرز ءُ نامداریں گْوشتنے ءَ چہ بنگیج بہ کن ئِے۔

گوں کتاب ءِ پُژدری سوبمندی، یا ارزشت ءُ بِستار ءَ بندات کن ئِے:

بِچار کہ آ کجام سبب اِنت اِے کتاب ءِ بِستار ءُ شان ئِے مزن کُتگ۔ بگندئے انچیں نامداریں نبشتہ کارے ءَ ھمے کتاب نبشتہ کُتگ ءُ اِے اوں بِچار کہ چوش نہ اِنت ھمے کتاب بازیں بھرانی تہ ءَ بھر ءُ بانگ اِنت بزاں سیریزانی تہ ءَ اِنت؛ اولی بھر، دومی بھر۔۔۔۔۔ یا چوشیں کتابے نہ اِنت کہ بیسٹ سِلینگ بُک بزاں پہ جْوانی ءَ بیوکیں کتابانی لَڑ ءَ اولی کتاب اِنت۔  نی چمے ُپربِستاريں سبباں تو گوں یکّے ءِ درشانی ءَ کتاب ءِ بابت ءَ وتی ھیال ءُ لیکھاں گوں وانوکاں درانگاز ئے داں تئی وانوک ھم سرپد بنت کہ اِے کتاب ءِ پرچا اینچک توسیپ ءُ ستا کنگ بیگ ءَ اِنت۔ 

 گوں دلکّشیں راستی ءُ تچکیں گپّے ءَ بندات کن ئِے:

پہ پِکشن ءِ کتاباں ءُ ھاس کن پہ درکِسّھی لبزانک ءِ کتابانی سر ءَ چمّشانک دیگے ءِ اِے جْوان تِریں وڑے بیت کنت کہ اگاں تو یکّ انچیں گْواچن ءُ راستی یے ءِ گْوشگ ءَ وتی چمّشانکی نبشتانک ءَ بندات  بہ کن ئے کہ وانوک ءِ اِنان ءَ وتی نیمگ ءَ بیار اِیت ءُ شیدا بہ کنت اِش۔ پہ درور : پِلپ اسٹیل نامے مردے ءَ کتاب :

 The Middle East

ءِ سر ءَ چمّشانک دیان ءَ وتی نبشتانک ءِ بندات ءَ زینڈر ایچ نامے کارِستے ءِ گوں اِے جُست ءَ کُتگ کہ :

" شما پیسر ءَ زانتگ کہ سودی ارب ءِ رُب الھالی ریگزار روچ ءَ ۱۴۰ ڈِگری پئرانائٹ ٹمپریچر ءَ سر بیت ءُ شپ ءَ انچوش جھل روت کہ چیزاں بدین اِیت؟"

 اِد ءَ  نبشتہ کار ءَ اِد ءَ نبشتہ کار ءَ ھما ریگزار ءِ راستیں جاورھال درشان کُتگ ءُ وتی نبشتانک نبشتگ۔

گوں گْران ءُ ھاسیں گالبندے ءِ گیشّینگ ءُ درشان کنگ ءَ بندات کن ئِے:

برے برے چوش بیت کہ تو اگاں یک ھاسیں پِڑے ءِ ءُ ھاسیں تھرے ءِ کتابے وانگ ءَ پد وتی چمّشانکی نبشتانک ءَ نبیسّگ لوٹ ئِے گڑا یک پیمے چوش ھم بیت کنت کہ تو ھما کتاب ءِ تہ ءَ کارمرز بیتگیں ھما گْران ءُ مانگیشّ اِتگیں ھاسیں ءُ پُر پیچیں گالبند ءَ پہ ایرتی ءَ گوں وِچّوراں درشان بہ کن ئے۔ اِے جاور ھما وھد ءَ دیم ءَ کیت کہ بیت کنت تو یک شھزانتی، سیاسی، زبانزانتی، سائنسی ، راجدپتری، یا دگہ ٹیکنِیکل کتابے ونتگ ءُ ھما گالبند یک ارزشتے دار اِیت داں تئی وانوک ئِے اوں بہ پھم اَنت گڑا تو ھما گالبند ءِ مانا ءُ بزانت ءَ درشان کنان ءَ وتی چمّشانکی نبشتانک ءَ بندات کن ئے۔

۲۔ کِسّہ ءِ آسری ءُ بھمانگی اسرار ءَ مہ گْوش

باز براں چوش بیت کہ نبشتہ کار کتاب ءِ چمّشانک دیگ ءِ وھد ءَ جزباتی بیت ءُ ھما گُڑینوکیں اسرار ءَ اوں وتی وانوکانی دیم ءَ پدّر کنت کہ نبشتہ کار ءَ کِسّہ ءِ تہ ءَ پھمیان کُتگ پرچا کہ اے کِسّہ ءِ تہ ءَ  یک ناگتی بدلی یے (ٹوِسٹ)، اجکّہ کنوکیں مَرگ، رازے ءِ پاشک کنگے بیت کنت۔کِسّھے ءِ تہ ءَ اسرارے ءِ پاشک کنگ ءِ  اِے گالبند ءَ ماں انگریزی زبان ءَ اسپوئیلر گْوش اَنت۔ نبشتہ کار باید اِنت کہ اسپوئیلر کارمرز مہ کنت دانکہ پہ وانوک ءَ کِسّہ ءِ ھما چاڑ ءُ بْراہ پشت بہ کپ اِیت۔ اسپوئیلر ءِ بزانت اِنت تباہ ءُ برباد کنوک، ھراب کنوک بزاں کِسّہ کار کِسّہ ءِ تام ءُ ڈولداری ءَ تباہ مہ کنت ءُ وانوک ءَ اِے موہ ءَ بہ دنت کہ آ وت بہ روت ءُ کتاب ءِ پَچ کنگ ءُ وانَگ ءَ لاچار بہ بیت ۔ کِسّہ ءِ چوناھا تام ءُ مِزّگ ھمیش اِنت۔ تو جھد بہ کن ئے کہ پہ وتی وانوکاں بلوریں تاس ءِ تہ ءَ آپ مان مہ کن ءُ مہ دئے بلکیں آھانی دیم ءَ انچیں دْروھاپیں شھجویے بیار کہ آ تُنّیگ بہ بنت ءُ پہ کتاب ءِ پَچ کنگ ءُ وانگ ءَ بہ زَر اَنت۔ 

۳۔ وانوکاں وتی نیمگ ءَ بیار

کتابے ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءِ وھد ءَ دگہ دو دلگْوش کرزیں گپّ یات کنگی اِنت۔ اولی گپّ: تو چتور وتی وانوک ءَ لاچار ناں بلکیں شیدا ءُ ھدوک کن ئے کہ تئی مزنیں ءُ دراج کَشّیں چمّشانک ءَ پہ ھُبّ ءُ واھگے بہ وان اِیت۔ اِے اِزّم ءَ تو گوں وتی بْراھداريں رِدسازی ءُ شَدر ءُ ارجلیں گالانی کارمرزی ءَ کُت کن ئے۔ دومی گپّ:

دومی گپّ ایش اِنت کہ یک شَرّیں ءُ جْوانیں کتابے ءِ وانَگ ءَ پد تو چتور وتی وانوکاں ھُبّ ءُ سکین دئے کہ ھمے کتاب ءَ بہ وان اَنت۔ اِے اِزّم ءَ اوں تو گوں وتی بْراھداريں رِدسازی ءُ شَدر ءُ ارجلیں گالانی کارمرزی ءَ کُت کن ئے کہ چتور تو وتی وانوکانی اِنان ءُ دلگوش ءَ وتی نیمگ ءَ چہ بنداتی گالرِد ءَ کُت کن ئے۔ گوں کجام جوش ءُ جوزگاں تو یک کتابے گِچین کُتگ ءُ ونتگ ھما مارشتانی سما ءَ وتی وانوکاں اوں بہ دئے دانکہ آ ھم گوں ھمے واھشت ءُ جزبگاں کتاب ءَ بہ زیر اِنت ءُ بہ وان اَنت۔ 

۴۔ وتی ھیال ءُ لیکھاں پہ شَرّی ءَ گیشّین

برے برے چوش بیت کہ یک نبشتہ کارے کِسّھے ءِ پلاٹ ءِ درشانگ ءَ مان گیشّ اِیت ءُ اڑمنج ءِ شِکار بیت اِنت ءُ وتی جند ءِ ھیال ءُ لیکھانی پیش کنگ ءَ شموشکار بیت۔ باید اِنت ھما سان ءُ چاڑ کہ یک نبشتہ کارے ءَ کتاب ءِ وانَگ ءَ پد وتی اندر ءَ جاگہ داتگ، آ توری کِسّہ ءِ جند بہ بیت، آئی ءِ پلاٹ بہ بیت، کارِست بہ بنت، پیشامد ءُ واکیات بہ بنت، آھاں ءَ اوں بیان بہ کنت اِنت کہ اراں وانوک پہ وانَگ ءَ اِے کتاب ءَ بہ زیر اِنت یا کہ ناں؟ ۔ ھرچی کہ آئی ءَ ھما کِسّہ ءِ وانَگ ءَ پد سما کُتگ، مار اِتگ گوں وتی وانوکاں درشان ئِے بہ کنت۔ 

۵۔ وتی جتائیں توار ءَ بہ شوھاز

وانوک وتی تب ءُ میل ءِ رِد ءَ ھما چمّشانک دیوکيں نبشتہ کارانی چمّشانکاں وان اَنت کہ آھانی زِرد ءَ وشّنود کن اَنت، لُنٹانی سر ءَ بچکندے کار اَنت، دل ءَ گپگپیں آسے روک کن اَنت یا  انچیں جیڑگ ءُ چُرتے ءَ پِرّین اَنت کہ وانوک جیڑگ ءُ پگری دنیا ءِ تہ ءَ گار ءُ گُمسار بہ بیت۔ بزاں نبشتہ کار ءَ وتی جند ءِ جتائیں ءُ بے مَٹّیں توار ءُ درشانداب شوھازگ لوٹ اِیت کہ چرآئی ءِ سوب ءَ آ وتی وانوکانی دل ءِ تہ ءَ جاگہ کنت اِنت۔ انچوش کہ واجہ جمیل مھرابؔ ءِ چمّشانگ دیگ ءِ درشانداب چہ واجہ اِنام رزاؔ ءِ چمّشانک دیگ ءِ داب ءَ جتا ءُ گِستا اِنت۔ ھمے پیم ءَ واجہ ازگر زھیر کہ وتی ساچشتی نبشتانک ءُ چمّشانکاں نبیسّ اِیت دگہ ڈولداريں درشاندابے ءِ واھُند اِنت۔

۶۔ کتاب ءِ شَرّی ءُ نِزوریاں پہ جْوانی ءَ پدّر بہ کن

کتابے ءِ چمّشانک نبشتہ کنگ ءِ وھد ءَ اِے یک پُر ارزشتیں کارے کہ تو آ کتاب ءِ شَرّی ءُ نِزوریاں پہ جْوانی ءَ پدّر بہ کن ئے دانکہ دگہ وانوکانی زھن ءُ ھیال ءِ تہ ءَ آ کتاب ءِ یک اکسے یا دْروشمے نکش بہ بیت اِنت ۔ پہ درور: اگاں ترا کِسّہ ءِ تہ ءَ کارِستانی سُر ءُ پُر دوست بنت گڑا تھنا چوش مہ گْوش کہ کارِست باز جوان اَنت بلکیں ھما راز ءُ اسرار ءَ بہ گْوش کہ آ کجام چیز اِنت کارِست ئِے چوش مھکم ءُ توانا کُتگ اَنت۔ اگاں یک کتابے ءِ تہ ءَ سان مان نیست یا جان مان نیست، ءُ وانوکاں وانَگ ءِ وھد ءَ پھریگ ءُ دلریش کنت گڑا تھنا چوش مہ گْوش کہ اِے کتاب مردم ءَ بیزار کنت، وشّ نہ اِنت ءُ نبشتہ کار گوں وانوکانی باھند ءُ جوزگاں لیب کنَگ ءَ بے سوب اِنت۔ بلکیں ھما سبباں درشان بہ کن کہ پرچا تئی دلگْوش ءُ اِنان ئِے وتی نیمگ ءَ نہ بُرتگ، سانمند ئِے نہ کُتگ داں تئی وانوک ھم بہ زان اَنت ءُ سرپد بہ بنت۔ اگاں یک کتابے ءِ شَرّی ءُ نِزوری دلگوش کرزیں وڑے ءَ درشان کنگ بہ بنت تاں اِے جْوانيں کار پہ وانوکاں کتاب ءِ زیرگ ءُ وانَگ ءَ باز کُمک ءُ مدت کُت کنت۔

۷۔ وتی وانوکانی ھیالداری ءَ بہ کن ءُ چمّشانک ءَ نبیسّ

ھما کتاب کہ تو لوٹ ئے تئی نبشتانک ءِ وانوک ئِے بہ وان اَنت، ھما کتاب ءِ ریکامنڈیشن بزاں سپارش یا ھُبّ ءُ سکین ءَ بہ دئے دانکہ آ گیش ءَ چہ گیش ھما کتاب ءَ بہ وان اَنت ءُ چونیں وانوکاں تو اِے کتاب ءِ وانگ ءِ سکین ءَ دئے؟ ۔ ھرچ وانوک وَ ھمے کتاب ءِ بابت ءَ تو نہ بیسّگ ءَ ئے، ونت ئِے نہ کنت۔ گڑا ھمے ھاتر ءَ ترا لوٹ اِیت کہ تو وتی ھما ھاسیں وانوکانی ھاتر ءَ اِے چمّشانک ءَ بہ نبیسّ کہ ھُبّ ءُ واھگدار اَنت ءُ چرآئی ءِ وانَگ ءَ وشّنود بیت کن اَنت۔ برے برے چوش ھم بیت کنت کہ تو یک کتابے ءِ سر ءَ چمّشانکے نبشتہ کنگ ءَ ئے کہ ترا آ کتاب سرجم ءَ دوست نہ بیتگ بگندئے تئی چمّشانک ءِ وانوکاں دوست بیت ءُ پہ آھاں مزنیں کُمکے بیت کنت  ۔

۸۔ وتی نبشتگیں چمّشانک ءَ شِنگ کنگ ءَ پیسر ایرت چاری بہ کن ءُ بہ پلگار

سیب سیاھگ ءَ نبشتگیں ءُ زیت شِنگ کُتگیں ناتوامیں چمّشانک تئی وانوکانی دل ءَ جاگہ ءَ کُت نہ کن اَنت ۔ وتی نبیسّ اِتگیں کتابی چمّشانک ءَ پہ سبر ءُ ھیری بہ چار ءُ گُڈی رند ءَ آئی ءِ تہ ءَ اگاں لبزانی ردی، بُنراھبندی ردی، کارِستانی نامانی ردی ءُ اگاں دگہ گُشتنے چیزے رَد نبشتگ آئی ءَ را شَرّ بکن ءُ دْراھیں ردیان ئِے کَشّ پہ الکاپی ءَ بہ پلگار ئِے دانکہ پروپریڈنگ ءُ ایرتچاری ءِ تہ ءَ ھِچّ چیزّ پشت مہ کپ اِیت۔  

۹۔ وتی نبشتگیں چمّشانک ءَ چونیں سرھالے دئے؟

ساچشتکاریں نبشتہ کار مدام گوں ساچشتی سرھالاں وتی کتابی چمّشانکاں نبشتہ کنگ ءَ بندات کن اَنت۔ بزاں گوں انچیں سرھالے ءِ کارمرزی ءَ وتی نبشتگیں چمشانک ءَ بندات بہ کن دانکہ تو وانوک ءِ پِگر ءُ ھیال ءَ وتی نیمگ ءَ بیارئے ءُ سانمند ئِے بہ کن ئے۔ مُھمکیں سرھالانی درور چو اِے پیم ءَ اَنت:

بے کِشکیں راھانی مساپر کجا بروت؟

پہ مھر ءِ تلبگاراں اِے گِدار یک ٹیکی یے

کِسّھے زندگی ءَ را مانا دنت

ھیال ءُ سما ءِ سپر ءَ بارت اِے کتاب

اِے کتاب کسانی ءُ گوگائی ءِ یاتاں گیج اِیت

مھرانکی زند ءُ سربتگیں کارِستانی ھُنر

انچیں کِسھے دل ءَ را زھمیگ کنت

تاھیردیوکیں کِسھے پہ بے تاھیر ءُ دلگیراں

گوں اِے کتاب ءَ تاں بامسار ءَ مُلمہ بئے

نزوریں سرھالانی درور چو اِے پیم ءَ اِنت:

باز جْوانیں کتابے

دلدوستیں کتابے

شَرّیں کتابے

وَشّیں کتابے

کتابی چمّشانک پہ کِسّھی لبزانک (پِکشن) ءِ کتاباں 

کِسّھی لبزانک ءِ دنیا ءِ تہ ءَ کِسّہ ءَ چو بادشاہ ءَ بِستار ءُ ارزشتے ھست۔ پمیشکا ما پہ گِدارے ءِ سر ءَ چمّشانکے ءِ وانَگ ءَ گوں اِے گپّ ءِ اِش کُنگ ءَ اجکّہ نہ بہ اِیں کہ یک گِدار ءِ تہ ءَ اِنان اِے جُست ءِ سر ءَ گیشتِر دیگ بیت کہ کِسّہ پہ کُجام جْوانی ءَ گْوشگ بیتگ۔

کتاب ءِ کِسّھی رِد ءُ بند (پلاٹ) ءِ کسان ءُ گْونڈ گِپتگیں چمّشانکے

اولی چیزّ کہ ترا  پہ یک کتابے ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءَ شَرّی سر ءَ ھیال کنگی اِنت۔ آ کتاب ءِ کِسّھی رد ءُ بند بزاں پلاٹ درشان کنگی اِنت۔ تئی وانوک زانگ لوٹ اَنت کہ ھمے کتاب تو ونتگ ءُ ھمیشی ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءَ ئے، اِے چی ءِ بابت ءَ اِنت۔ پہ درور تو گْوش ئے کہ اِے کتاب کہ من ونتگ یک نودربر ءِ شھدربرجاہ ءِ کِسّہ اِنت ءُ آ باز رند ءَ بے سوب بیگ ءَ پد ھم دلپْروش ءُ دلتپرکہ نہ بیتگ۔۔۔۔ ءُ دگہ دگہ ۔بزاں ھمے پیم تو وتی ونتگیں کتاب ءِ کِسّہ ءَ درشان کن ئے۔بلے اِے الّم نہ اِنت تو تھنا ھمے پیم بندات ئِے بہ کن  دگہ ھم وڑ ءُ پیم ھست اَنت کہ تو وتی ونتگیں کتاب ءِ کِسّہ ءَ بیان بہ کن ئے۔ بلے ترا پلاٹ پہ گیگ ءُ گْومے ءُ انچوش گونڈ گِپت بیان کنگ لوٹ اِیت کہ پہ وانوکاں ھم چیزے یلہ بہ دے ءُ تُنّیگ اِش بہ کن دانکہ آ وت کتاب ءِ زیرگ ءُ وانَگ ءَ لاچار بہ بنت۔ کِسّہ ءِ پلاٹ ءِ تنکیں ءُ پُژدری شھمے پیش بہ دار ءُ ھما ڈلگ ءُ مزنیں بھرانی سر ءَ چمّشانکے بہ دے دانکہ وانوک آھانی بابت ءَ آگاہ بہ بیت ءُ ارزشت ءَ بہ زانت اِش۔ پہ درور:

اِے کتاب یک یلہ سریں نوجوانیں بچکے ءِ کِسّہ اِنت کہ آ چہ شھر ءِ زند ءَ پھریگ بیت ءُ کوہ ءُ اگاراں سربتگ بیت ءُ جنگل پہ جنگل زند ءِ بندری راز ءِ زانگ ءِ ھاتر ءَ سر سر جنت۔ یا چوش کہ :

پرانز کاپکا ءِ نبشتگیں کتاب میٹا مورپسس یک مردکایے ءِ کِسّہ  اِنت کہ آ واب ءَ پاد آھگ ءَ پد گِند اِیت کہ من پھک ءَ بدل بیتگ آں۔

دگہ درورے:

برات ءُ گْوھار یک سْیہ جنگلے ءَ گار ءُ بیگواہ بنت نہ مھرم ءُ مونِسے نہ مردمی چِڑّکھے بس شھشنابیں جنگلے، تھاری اِنت، بے وانکی اِنت ءُ بیمّ دیوکیں شپچرانی دمتوس کنوکیں توار آھانی گوش ءِ پردھاں سِندان اِنت۔ نی آ چہ اِے ازاب ءَ رکّ اِت کن اَنت ءُ چہ اود ءَ درآھگ ءَ سوبمند بنت؟۔

پہ پلاٹ ءِ توجیل ءَ یک راھے ایش اِنت کہ کتاب ءِ مستريں اڑ ءُ جیڑہ ءَ دیم ءَ بیار ءُ ایر کن ءُ پہ وانوک ءِ سر ءَ انچوش یلہ ئِے بہ دے دانکہ آ وتی ھیال ءُ سسّا ءِ بور ءَ وت بہ تاچ اِیت ءُ چہ پھمیانیں اسراراں آشنا بہ بیت۔

:کارِست   

بزاں کتاب ءِ تہ ءِ زندگیں کِردار

تو توری کِسّھی لبزانک ءِ کتابے ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءَ ئے یا درکِسّھی لبزانک ءِ کتابے ءِ سر ءَ باید اِنت تئی نبشتانک ھما کارِستانی بابت ءَ اِے جُستانی پسّواں بہ دنت :

۱۔ مستریں کارِست کَے اَنت؟ پروٹاگونِسٹ بزاں مستریں کارِست بامردے بیت شَر یا شیرزالے بیت شَر ءُ دومی انٹاگونِسٹ بزاں ھما کارِست ءِ بدواہ، راہ ءِ اڑاند یا داروک کَے اِنت یا کَے اَنت؟ ۔

۲۔ آ کجام چیز اِنت کہ ھمے کارِستاں زیبدار ءُ جلواھناک کنت؟۔

۳۔ کارِستانی سُر ءُ پُر چونین اَنت بُندری مردمانی پیم ءَ اَنت، یا سکّ شَرّ ءُ جْوان اَنت یا سکّ شِرّ ءُ ھراب اَنت؟

۴۔ کارِست انسان اَنت؟

۵۔ کارِستاں کجام اَڑ ءُ جیڑہ پیش کاینت اِنت؟

۶۔ کارِست انچین اَنت کہ دوست دارگ ءُ پھمگ بہ بنت؟

۷۔ کارِست چتور گوں یکّ دِگر ءَ ڈیکّ ور اَنت یا ھوار بنت؟

۸۔ کارِست انچین اَنت کہ دگہ کتاباں اوں پدّرائی بہ دے اَنت؟

۹۔ تو کِسّہ ءِ تہ ءِ یک ھم کارِستے ءِ گوں دومی کارست ءَ سیالی  ءَ چتور پدّر کن ئے؟

۱۰۔ مستریں کارِست ءَ کجام اَڑ ءُ جنجالانی دیمپانی کُتگ؟

۱۱۔ تئی دلدوستیں کارِست کجام بیتگ ءُ پرچا؟

ما کارِستانی بابت ءَ چہ آھانی کِردار ءُ گُپتارانی سبب ءَ دربر اِیں ءُ زان اِیں ءُ ایشی ءِ ھمرائی ءَ چہ دگہ کارِستاں ھم دربر اِیں کہ آ ھرچ گپّے مئے بُنجاھی ءُ مستریں کارِستانی بابت ءَ کن اَنت۔

 بُنگپّ۔ تھیم:  

 بزاں کتاب وتی اندر ءَ چے ءِ بابت ءَ اِنت۔

ھمے کتاب ءِ سر ءَ کہ تو چمّشانک دیگ ءَ ئے بُندر ءَ چے ءِ بابت ءَ اِنت؟ اِد ءَ ترا پلاٹ درشان کنگی نہ اِنت بلکیں ھما کِسّہ ءِ پُژدر ءِ ھیال ءُ لیکہ درانگازگی اِنت کہ چمیشی ءِ سبب ءَ نبشتہ کار ءَ یک مول ءُ مرادے دل ءَ بیتگ ءُ پہ وتی وانوکاں سرکنگ ئِے لوٹ اِتگ۔ کتاب ءِ بُنگپّ بیت کنت اِے بابت ءَ اِنت کہ شَرّی چہ ھرابی ءَ باج بارت، دوستی ءُ مھر ءِ بابت ءَ اِنت، یا بگندئے اُمیت ءِ بارہ ءَ اِنت۔ لھتیں لسّ بُنگپّ چو اِے وڑ ءَ اَنت : بدلی، جھگ ءُ دور روگ ءِ واھشت، اڑ ءُ جنجالے ءِ دیمپانی، بامردی، تاکت ءُ زور ءِ لوٹ ءُ تلب، یا انسانی نِزوری۔

برے برے چوش بیت کہ یک کتابے ءَ مورَل بزاں پہ دربرگ ءَ درونتے اوں بیت۔ اگاں انچیں کتابے بیت گڑا ایشی ءِ بُنگپ ھما درونت بیت اِنت۔ وھدے کہ تو بُنگپّ ءِ بابت ءَ نبشتہ کن ئے، ھما سبب ءَ بہ شوھاز کہ آ کجام سوب اِنت کہ ھمے کتاب ءَ اینچک واناک کنت۔ وانوک کتاب ءِ وانگ ءُ سرجم کنگ ءَ پد چے  جیڑ اِیت ءُ سسّا کنت؟ اگاں کتاب ءِ تہ ءَ ھاسیں گالرِد ھست اِنت کہ پتّو ارزشت ءُ بِستار دار اَنت آھاں ھم بہ شوھاز ۔

سیٹینگ۔  

بزاں جاہ ءُ وھد۔ کِسّہ ءِ  زمانگ ءُ جاگہ

ھما وھد ءُ جاگہ ءَ کہ کِسّہ بیگ ءَ اِنت آئی ءَ را سیٹینگ گْوش اَنت۔

وھدے کہ تو کتاب ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءِ  وھد ءَ سیٹینگ ءَ نبشہ کن ئے گڑا یکے ءَ چہ گیش جاگہ ھوار بکن۔ لھتیں گپّانی ھیال دارگی اِنت۔ آ ایش اَنت:

۱۔ کِسّہ ءِ زمانگ کجام اِنت؟ گْوست، ھست یا باندات؟

۲۔ اِے کِسّہ مئے دنیا ءِ تہ ءَ اِنت یا ھیالی دنیا ءِ تہ ءَ اِنت ؟

۳۔ سیٹینگ انچوش اِنت کہ دنز ءُ مُجاں گار اِنت یا تو پہ ارازنی ءَ آئی ءِ تامر ءَ وتی زھن ءِ تہ ءَ جوڑ کُت کن ئے۔

۴۔ نبشتہ کار چینچک ترا سیٹینگ ءِ نیمگ ءَ چِکّ اِیت ءُ بارت ءُ آئی ءَ را چتور سرجم کنت؟

 ھیال ءُ لیکہ ۔ کتاب ءِ تپّاسگ: 

  تئی ھیال ءُ لیکہ چی اَنت؟

اِے ھما جاہ اِنت کہ چمّشانک دیوک کتاب ءِ بابت ءَ وتی ھیال ءُ لیکھاں درشان کنت۔ تو وتی چمّشانک ءِ نیم بھر ھمیشی ءِ سرجم کنگ ءَ گْوازین ئے پرچا کہ اِے پُربستاریں بھر ءِ تہ ءَ تو وتی جوزگ، مارشت ءُ ھرچ سانے کہ ھما کتاب ءِ وانگ ءَ پد تئی سر ءَ کپتگ تو آئی ءَ را درانگاز کن ئے۔ لھتیں جُست کہ اِد ءَ چِست بنت چو اِے پیم ءَ اَنت:

۱۔ تئی ھیال ءَ پرچا دگہ وانوک اِے کتاب ءِ وانگ ءَ پد چریشی ءَ وشّنود بہ اَنت۔

۲۔ تئی ھیال ءَ کجام اُمر ءِ ءُ چونیں وانوک ھمے کتاب ءَ دوست دار اَنت؟

۳۔ ھمے نبشتہ کار ءِ اگاں دگہ کتابانی دیم پہ دیمی ءَ ھمے کتاب تپّاسگ بہ بیت یا ھمے تھر ءِ دگہ کتاب بہ بنت چرآھاں ھمے کتاب ءِ ارزشت ءُ بِستار ءَ تو چتور گیشّین ئے؟

۴۔ ھمے کتاب ترا گوں تئی مارشتاں مُلمہ کنت؟ اگاں یک کتابے ءَ ترا کندگ ءَ یا گْریوگ ءَ پرماتگ گڑا پہ لھتیں روچاں ھما کتاب ءِ بابت ءَ بہ جیڑ ءُ مارشتاں نبیسّان کن۔

۵۔ نبشتہ کار ءِ نبشتگيں درشانداب ءِ بابت ءَ ترا کجام چیز دوست بیت ءُ کجام نہ بیت؟ آئی ءِ نبشتھی داب کندین اِیت؟ پھمگ ءُ رندگیری کنگ ئِے گْران اِنت؟ انچوش دلکشّ ءُ زیبا اِنت گْوش ئے نبشتہ کار گوں تو تْران ءَ اِنت؟

۶۔ تئی ھیال ءَ نبشتہ کار وتی نبشتگیں کتاب ءِ نبشتہ کنگ ءَ پد داں کجام ھدّ ءَ سوبین بیتگ ءُ مول ءُ مراد ئِے رس اِتگ؟ تئی ھیال ءَ ھما مارشت کہ نبشتہ کار ءَ دیگ لوٹ اِتگ اَنت تو ھما چیز سما کتگ ءُ مار اِتگ اَنت؟

۷۔ کتاب ءِ وانگ ءِ پد تو انچوش سما کتگ کہ ھر یک چیزے سرجم ءُ برجم اِنت؟ یا ھاسیں بھرانی تہ ءَ نہ پیلھی ءُ نیم بُندگی یے بیتگ؟

۸۔ اِے کتاب کہ تو ونتگ چہ آ دگہ ھمدروریں ءُ ھم گْونگیں کتابانی دیم پہ دیمی ءَ چینچک جتا ءُ گستا اِنت؟

۹۔ کتاب ءِ انچیں بھرے ھست کہ کسّ آئی ءَ مہ منّ اِیت ءُ سر ءَ بیسہ ئِے مہ کنت؟  بِلّے توری پِکشن یا ھیال ءُ پینٹسی ءِ تہ ءَ اِنت۔

۱۰۔ کتاب ءِ تہ ءَ ردی مان اِنت؟

۱۱۔ تو ھمے کتاب ءَ پہ وشّنودی بزاں انٹرٹینمنٹ، جند ءِ گھبودی ءُ شَرّی ءِ یا سرپدی ءِ ھاتر ءَ درشان کن ئے؟

۱۲۔ کتاب ءِ تہ ءَ تئی دلدوستیں بھر کجام اِنت؟

۱۳۔ تو اگاں نبشتہ کار بوتین ئے گڑا تو چی پرک ءُ تپاوت آرتگ اَت؟

۱۴۔ ھر وانوکے ھمے کتاب ءِ تام ءُ مِزّگ ءَ چَش اِیت ءُ چریشی ءِ وانگ ءَ وشّنود بیت؟  اگاں ناں گڑا چونیں ءُ کجام اُمر ءِ وانوکاں شیدا ءُ آمرز کنت؟

۱۵۔ ھمے کتاب کہ تو ونتگ کجام تھر ءِ توک ءَ آتک کنت؟ ءُ ھمے تھر ءِ تہ ءَ تئی دل ءِ داشتگیں امیت ءُ تلباں پورہ کنت ؟

۱۶۔ کجام نِگاہ ءِ رِد ءَ کِسّہ نبیسّگ بیتگ بزاں پوائنٹ آپ ویّو کجام اِنت ءُ کِسّہ ءِ تہ ءَ کجام نگاہ ءَ نبشتہ کار کارمرز کنت ءُ دیم ءَ جُنز اِیت۔

۱۷۔  بُنگپّ چی اِنت ءُ کجام سبب بُنگپّ ءِ ارزشت ءَ کمّ کن اَنت  یا وانوک ءِ دیم ءَ پدّر ئِے کن اَنت ؟

۱۸۔ کِسّہ گوں کار ءُ املے بزاں اِکشَن ءَ بندات بیت؟ یا گوں چیزے ءِ پدّر کنگ ءَ ؟ اولی در ءِ تہ ءَ وانوک ءِ گوں کجام چیزاں پجّاروکی کنائینگ بیت اِنت؟

۱۹۔ کِسّہ ءِ آسری اَڑ ءُ جیڑہ ءِ توجیل پہ دلجمی بیت اِنت؟ کِسّہ ءِ کجام پچیں اوتاگ ڈکّ دیگ بنت ءُ کجام جستانی پسو دیگ نہ بیت اِنت؟

۲۰۔ کتاب پہ جْوانی ءَ ایرتچاری کنگ بیتگ؟ لبزانی یا بنراھبندی ردی نیست اِنت؟ کِسہ ءِ تہ ءَ یا پلاٹ ءِ تہ ءَ ردی ءُ نِزوری نیست اِنت؟  

 کتابی چمّشانک پہ در کِسّھی لبزانک ءِ (نن پِکشن)کتاباں 

درکِسّھی لبزانک ءِ کتاب چوناھا پمیشکا نبشتہ کنَگ بنت اِنت دانکہ یک ھاسیں بُنگپّے ءِ بابت ءَ وانوکاں سرپدی بہ دے اَنت۔ ھمے پیم ءَ یک درکِسّھی لبزانک ءِ کتابے ءِ نِگاہ ءُ دلگوش پاک ءُ تچکیں پُر اَسریں گَپّ ءُ تْران ءِ سر ءَ بیت اِنت۔ پہ اِے پیمیں کتابے ءِ سر ءَ چمّشانک دیگ ءَ ھما نبشتہ کار ءِ اَسل نِکان (سورس مٹیریئل) ءِ چارگ ءِ ھمراھی ءَ آئی ءِ کتاب ءِ تہ ءَ دیم ءَ آرتگیں دیدانک ءُ لیکہ اوں پہ ایرتی ءَ چارگ ءُ تپّاسگ بنت اِنت دانکہ زانگ بہ بیت کہ اراں  اِے کتاب گزر ءُ لوٹاں پیلو کنت یا ناں؟

اگاں کتاب درکِسّھی لبزانک بزاں نن پِکشن ءِ کتابے گڑا اِے جستانی پہ جْوانی ءَ اِنان ءَ بہ دار ءُ بہ جیڑ :

۱۔ اِے کتاب ءِ نبشتہ کنگ ءَ ندکار ءِ مول ءُ مراد چی بیتگ؟ نبشتہ کار وتی مول ءُ مراد ءَ سر بیتگ؟

۲۔ کتاب ءِ ٹارگِٹ آڈیئنس بزاں پہ چونیں وانوکاں اِے کتاب نبشتہ کنگ بیتگ؟

۳۔ تئی ھیال ءَ ھمے کتاب ءِ مستریں ءُ جْوانیں ارززشت چی اِنت؟ کجام چیز اِنت کہ ایشی ءَ را ھاس ءُ بے درور جوڑ کنت؟

۴۔ ھمے ھساب ءُ کتاب یا راستی کہ کتاب ءِ تہ ءَ بیان کنگ بیتگ اِنت تچک ءُ راست اَنت؟

۵۔ ھمے کتاب باز واناک ءُ پُر اسر اِنت کہ تئی اِنان ءَ وتی نیمگ ءَ گْور کنائین اِیت؟

۶۔ تئی ھیال ءَ ھمے کتاب پہ دربرجاہ ءَ مزنیں مڈّی ءُ ٹیکی یے یا پہ اُلسّ ءِ کتابجاہ ءَ؟

۷۔ اگاں ھمے کتاب زندھالے یا سرگْوستے گڑا ایشی ءِ بُنگپّ ءِ تہ ءَ چینچک ھمدردی، مھروانی ءُ دلپھکی ھست؟

۸۔ ھمے کتاب ءِ تہ ءِ ھیالانی پھمگ ارزان اِنت؟

۹۔ کتاب ءِ تہ ءَ ھما گیشیں بھر مان اَنت کہ پہ وانوکاں کتاب ءَ گیشتر بْراھدار ءُ زیبدار کن اَنت؟ انچوش کہ مُلبت، انڈیکس، گْرانیں لبزانی بزانت۔ گلوسری یا دگہ ھمے پیمیں مواد؟

۱۰۔ نکش ءُ نِگار یا اکس ءُ بُت بزاں اِلیسٹریشن کتاب ءِ تہ ءَ کارمرزگ بیتگ اَنت کُمک کنگ ءَ اَنت ؟

 

 سَرشون:

اِے نبشتانک ءِ تہ ءَ نبشتگیں ھاسیں سرپدی چہ جھل ءِ داتگیں تندجاھاں زیرگ بیتگ اَنت:

www.reedsy.com

www.mensafoundation.org

www.bookish.com