آزمانکُک ءِ بابت ءَ ترانے

 

 

نبشتہ کار: اُزیر مھرؔ

 

دْرستاں چہ پیسر مروچی ما کمّے آزمانکُک ءِ بابت ءَ تران کن اِيں، کجام جتا جتائیں گالبند ایشی ءِ ھاتر ءَ کارمرز بنت، چریشی ءَ پد ما لھتیں میان استمانی آزمانککانی درور پیش کن اِیں ءُ گُڈّسر ءَ لھتیں آزمانککانی کتاب پہ وانوکاں شون دے اِیں۔ 

 

بندات ءَ امریکہ ءِ نبشتہ کاراں لُکّیں کِسّھاں پلیش پکشن ءِ نام داتگ۔ کساس ۱۹۹۲ء اولی رند ءَ اِے گالبند کارمرز بیتگ وھدے کہ ھمے سرھال ءِ سر ءَ ۷۲ سکّیں کسانیں کِسّھانی دپترے چھاپ ءُ شِنگ بوت بلے آ کتاب ءِ تہ ءَ کسّ ءَ لبز شُمار نہ کُتگ ءُ کِسّہ نبشتہ نہ کُتگ۔ آھانی تہ ءَ لھتیں کِسّہ ھزار لبز ئیگ اِت اَنت، لھتیں دو سد ءُ پنجاہ ءِ ۔ آ دپتر ءِ شونکار جیمز تھامس ءَ پلیش پکشن ءِ ساڑا اِے گْوشتگ کہ:

 

کِسّہ ءَ دیم پہ دیم ءِ دوئیں تاکدیماں سرجم بیگ لوٹ اِیت۔

 

پلیش پکشن باز نامدار بوت ءُ بازیں لبزانتاں تھنا ھمے پیمیں کِسّھانی نویسّگ بندات کُت۔ ھزار لبزانی داستان گْونڈ گِرگ بوت اَنت ءُ سد لبزاں پشت کپت اَنت، پد ءَ سد لبزانی کِسّہ نویسّگ بوت، انچوش کہ اردو زبان ءَ نامداریں نام مبشر الی زیدی ئیگ اِنت، پد ءَ کِسّہ ءِ دامن چدو گیش لُکّ بوت ءُ ھپتاد لبزانی سر ءَ بوت ءُ پد ءَ پنجاہ لبزانی کالب ءَ اتک ءُ نی وَ نوکیں زمانگ ءَ تھنا بیست ءُ پنچ لبزی یا چریشی ءَ کستریں کِسّہ دست کپ اِیت۔ نی ایشانی لبزانی کَچّ ءُ کساس کہ جھل ءُ برز اَنت گڑا نام اوں یکین اِش نہ بنت۔ اراں ما دْراھیں کسانیں کِسّھاں پلیش پکشن بہ گْوش اِیں؟ چوش ھم نہ اِنت۔ البت ماں بلوچی زبان ءُ لبزانک ءَ ھر یک گالبند ءِ ھمدپیں لبز مارا دست نہ کپ اِیت ءُ ٹھینگ نہ بیتگ اَنت، نَے کہ آھانی لبزانی کَچّ ءُ کِساس گیشّینگ بیتگ اَنت۔ پمیشکا ایشانی ھاتر ءَ ما تھنا یکّیں لسّ گالبند آزمانکک ءَ کارمرز کن اِیں۔ واجہ اے آر داد پلیش پکشن ءِ ھاتر ءَ دْرپشی آزمانک ءِ گالبند ءَ کارمرز کنت۔ انچوش کہ پلیش ءِ مانا اِنت جلشکگ یا دْرپشگ۔ بیا چار اِیں واجہ اے آر داد پلیش پکشن ءِ بابت ءَ چی گْوش اِیت:

 

پلیش پکشن آزمانک ءِ یک بھرے کہ دْرپشی آزمانک گْوشگ بیت۔ اِے کسان بزاں کہ کم لبزاں گوں نبشتہ کنگ بیت بلے کِسّھے بیت۔ کِسّہ ءِ گیشتر پلاٹ، کارست، بنگپ، بنجاھی ھیال، ندارگ کشّی، گپّ ءُ ٹال، بندات ءُ ھلاسی ءُ لوٹ بنت۔

 

 

دیمتر ءَ پلیش پکشن ءِ لھتیں ھاسیں چیدگانی بابت ءَ واجہ تران کنان ءَ درّائین اِیت:

 

دْرپشی آزمانک ءَ چہ بزاں تھنا کِسّہ ءِ کسانی نہ اِنت بلکیں انچیں کِسّھے بہ بیت کہ اجکّھی یے اوں مان ئِے بہ بیت۔ چُش کہ کیمراہ ءِ پلیش بیت کہ یک رُژنے تھاری ءَ اجکّہ کنت۔ کِسّہ ءِ تہ ءَ یک تْرندیں رُژنے مان بہ بیت کہ وانوک ءَ اجکّہ بہ کنت۔

 

 بازیں مردم اِے کسّھاں سڈن پکشن یا اناگتی کِسّہ گْوشگ ءَ لگّ اِت، لھتے ءَ مائیکرو اسٹوری بزاں لُکّیں کِسّہ گْوشت اَنت، اِے دگہ ندکاراں پوسٹ کارڈ پکشن ءِ نام اِش دات ءُ لھتے ءَ شارٹ شارٹ اسٹوری بزاں کست کستریں یا لُک تِریں کِسّہ گْوشگ شَرّ تِر لیک اِت۔ بازیں مردماں ھاس ھمے بیست ءُ پنچ لبزی کِسّھانی نام ھِنٹ پکشن ایر کُرتگ۔

 

ھِنٹ پکشن اسل ءَ باز رندیگیں زمانگ ءِ برورد اِنت۔ اردو زبان ءِ نامی ئیں آزمانکار سئادت ھسن منٹو ءَ نیم سدی ءَ پیسر اِے جْوانیں اِزمی رنگ پیش داشتگ۔ آئی ءِ کتاب سیاہ حاشیے ءِ تہ ءَ یک آزمانکے سینزہ لبز ئیگ اِنت ءُ یکے چاردہ لبز ئیگ اِنت۔ بازینے بیست یا بیست ءُ دو لبزاں سرجم بنت۔ منٹو ءِ کساس بیست آزمانک انچین اَنت کہ سد لبزاں کمّ اَنت۔

 

امریکہ ءِ جاھمنندیں نبشتہ کار لو بیچ(Lou Beach) ھما مردمانی تہ ءَ شمار بیت کہ آئی ءَ اِے دابیں کِسّہ نویسّی ءِ ربیت اولی رند ءَ ماں چاگردی رسانکدر ءِ جاہ پیس بک ءَ اسٹیٹس اپ ڈیٹ ءِ شکل ءَ دیم ءَ آورتگ ۔ آئی ءَ وتی پیسبک دیوال یا وال ءِ سر ءَ چار سد ءُ بیست لبزی کِسّہ نبیسّ اِتگ۔لبزانی تہ ءَ ٹِکّ ءُ ٹیٹک، شَمَلگ اوں یک آبے شمار کنگ بوت اَنت۔ آئی ءَ وتی ساچشتی اِزم تھنا چاگردی رسانکدر ءَ بندیگ نہ کُت بلکیں آئی ءَ اِے کِسّھانی کتابے اوں چھاپ ءُ شِنگ کنائینت ءُ آئی ءِ نام پور ٹوینٹی کیریکٹرز اِیر کُت۔

420 Characters

  بزاں چارسد ءُ بیست لبزی کِسّہ ۔

 

 

نی ما لھتیں نامی ئیں ءُ میان استمانی نبشتہ کارانی آزمانککانی سر ءَ چمّشانکے دے اِیں۔ دْرستاں پیسر بیا اِت چار اِیں سئادت ھسن منٹو ءِ سینزدہ لبزی آزمانکک ءَ ۔

 

میں سکھ بننے کے لیے ہرگز تیار نہیں۔

میرا اُسترا واپس کردو مجھے۔

 

 

رجانک: من سِکھے جوڑ بیگ ءِ ھاتر ءَ تیار نہ آں۔ منی استرگ ءَ من ءَ واپس بہ دئے۔

 

سئادت ھسن منٹو ءَ اِے آزمانک ءِ نام استقلال ایر کتگ۔

 

اراں اِے دنیا ءِ لُکّ تِریں کِسّہ اِنت؟

 

بیت کنت اِے بازیں دھکاں کستریں کِسّہ بیتگ۔ بلے وھدے کہ اِے جست باز براں جست کنگ بوت گڑا کم ءَ چہ کم لبز ءِ گیشتر کِسّہ نبیسّگ بوت۔

 

امریکہ ءِ نبشتہ کار پریڈرک براون ءَ تھنا یکے گالِردے نیم کِسّھے نبیسّ اِتگ ءُ اِے کِسّہ دسمبر ۱۹۴۸ ء اولی رند ءَ شِنگ بوتگ۔ کِسّہ چوش اِنت کہ :

 

The last man on earth sat alone in a room. There was a knock on the door.

 

رجانک: زمین ءِ سر ءِ گُڈّی مردم یک کوٹی یے ءِ تہ ءَ تھنا نِشتگ اَت۔ کسے ءَ دروازگ ٹُکّ اِت۔۔۔

 

انگریزی ءَ ھبدہ لبز بوت اَنت بزاں چہ منٹو ءِ کِسّہ ءَ گیشتر بوت اَنت۔

نُھ سال ءَ پد رون اسمتھ ءَ اِے کِسّہ ءِ تہ ءَ لبزے بدل کتگ ءُ کِسّہ گیشتر زیبناک کُتگ:

  

 

The last man on earth sat alone in a room. There was a lock on the door.

 

   

 

رجانک: زمین ءِ سر ءِ گُڈّی مردم یک کوٹی یے ءِ تہ ءَ تھنا نِشتگ اَت۔ دروازگ کُبل اَت۔۔۔

 

اِے کِسّہ ءِ سر ءَ دگہ اوں بازیں ندکارے ءَ کُتہ کاری کتگ ءُ چکاس اِتگ۔ یک دیوانگے وَ چو ھم نبیسّ اِتگ:

 

The last human awakens during door knockers.

 

 

رجانک: زمین ءِ سر ءِ گُڈّی مردم ءِ چمّ گوں در ءِ ٹُکّگ ءَ پچ بوت اَنت۔

 

گوئٹے مالا ءِ لبزانت اگسٹو مونٹے روسو ءِ ۱۹۵۹ ء ءَ چھاپ ءُ شِنگ بیتگیں کِسّہ ال ڈائنو ساریو ھم دنیا ءَ نامدار بوت۔

 

Cuando despertó, el dinosaurio todavía estaba allí

 

 

رجانک: آئی ءِ چمّ پچ بوت اَنت ڈائنوسار تاں انگت ھمود ءَ اَت۔

 

بازنیں مردمے ڈائنوسار ءِ بدل ءَ مونسٹر ءِ لبز ءَ بدل کنت ءُ کِسّہ ءِ مِزّگ ءِ ودّینگ ءِ جھد کنت۔

 

رابرٹ اسوارٹ وڈ ءِ یک کِسّھے کہ ھبدہ لبزانی سر ءَ اِنت کہ شمار ءَ نئیت یا اندیم اِنت بلے اِے ھما کِسّہ اِنت کہ آئی ءِ نبشتہ کنگ ءَ پد آئی ءَ ھِنٹ پکشن ءِ چنگ ءُ نزّ آرگ بندات کتگ۔

 

کِسّہ چوش اِنت کہ:

 

It was Fredrick Miller, not his murdered son Matthew, who was executed Monday night at Henshaw prison.

 

 

رجانک: دوشمبے ءِ شپ ءَ ھِنشا بندیگ جاہ ءِ تہ ءَ پرڈریک ملر شزا دیگ بیتگ آئی ءِ کُشگتیں بچ میتھیو ءَ اِنّاں۔

 

آزمانکک نویسّی ءَ ارنسٹ ھمینگوے ءِ اوں مٹّ ءُ درور نیست اَت۔ اِے نبشتہ کار ءِ زات ءَ گوں بندوکیں یک کِسّھے ھست کہ آئی ءَ یک رندے شرت جتگ ءُ دنیا ءِ کستریں آزمانکک نبیسّ اِتگ۔ اِے آزمانکک تھنا شش لبز ئیگ اِنت۔ اِد ءَ اِے گپّ یات دارگی اِنت کہ ماں انٹرنیٹ ءُ دامگ ءَ گیشتر جاھاں اِے کِسّہ ءِ نبشتہ کار ارنسٹ ھمینگوے اِنت بلے بازیں نگدکار ءُ کِچّہ چینی کنوکاں گْوشتگ کہ ناں اِے کِسّہ ءِ نبشتہ کار ھمینگوے نہ اِنت بلے آ اوں مھکمیں منانک ءُ سرشونے دات نہ کن اَنت۔ ھیر، ما وتی سرجمیں پٹ ءُ پول کتگ ءُ نی اِے گپ ءَ گْوشگ ءَ اِیں کہ ما اِے کِسّہ ارنسٹ ھمینگوے ءِ نام ءَ چھاپ ءُ شِنگ بیگ ءَ ھرجاہ ءَ دیستگ پمیشکا گوں آئی ءِ نام ءَ بندوک کُتگ۔ کِسّہ ایش اِنت :

 

 For sale. Baby shoes. Never worn.

رجانک: بِھ پاد ءَ نہ کُتگیں نُنّکی کوش پہ بھا

یا واناکیں رجانک ءِ تہ ءَ ما چُش بہ گْوش اِیں:

پہ بھا ءَ  نُنّکی کوش کہ بِھ پاد ءَ کنگ نہ بیتگ اَنت۔

ھیمنگوے ءَ شش لبز ءُ سے اوشت ءِ نشان کارمرز کتگ بلے لینس ڈیل ءَ تھنا پنچ لبزانی تہ ءَ مزنیں گپّے گْوشتگ:

 

They buried him deep. Again.

 

  رجانک: آھاں پد ءَ آ جُھل تِر کلّ ءُ کسارت کُت۔

 

دگہ اوں یک جْوانیں آزمانککے ھست کہ آئی ءِ نبشتہ کار ءِ نام دنیگا زانگ نہ بیتگ اِے وڑ ءَ اِنت کہ:

 

دو شکاری، یک پُلنگے ۔ یک شکاری یے، یک پُلنگے۔ یک پُلنگے۔۔۔۔

 

 

مروچاں بلوچی لبزانک ءِ تہ ءَ اوں بازیں نبشتہ کارے کُتہ کاری کنگ ءَ اِنت ءُ کُتگ اِش ءُ وتی جْوانیں ھیال ماں لُکّیں گالانی تہ ءَ کماتگ ءُ پہ وتی وانوکاں سوگات اِش کُت اَنت۔ اِے رِد ءَ واجہ اے ار داد، ازگر زھیر، اِنام رزا، جمیل مھراب، گلام نگوری، گنی ابدال، جے ایم آزاد، شاہ ابنِ شین ءُ دگہ بازیں بوھیریں ءُ نوکباھندیں نبشتہ کاراں جْوانیں آزمانکک نبیسّ اِتگ۔

 

چاگردی رسانکدر ءِ دل پیس بُک ءَ واجہ برکھا بلوچ ءَ استاد اے آر داد ءِ آزمانککے کہ کتاب دریگے پچ بیت ءِ تہ ءَ زُرتگ ءُ ماں باسک دیوان ءَ ایر کُتگ کہ اِے پیم ءَ اِنت:

 

یکّے ءَ چنک ءَ کُت ءُ منی چپّی چمّ ءِ مِچاچ سِست اَنت۔

 

اے آر داد

 

بلوچی زبان ءَ نبشتگیں جْوانیں ندکارانی آزمانککانی لڑے من ماں انگریزی زبان ءَ رجانک کُتگ۔ جھل ءِ داتگیں لِنک ءَ وانوک کِلک بہ کن اَنت ءُ چہ گْرانبھائیں کِسّھانی کیپ ءَ ھمار بہ بنت ءُ وت ءَ را وشّنود بہ کن اَنت۔

ماں انگریزی زبان ءَ رجانک بیتگیں بلوچی آزمانکُکانی لَڑ

 

نی ما ھما کتابانی ناماں شمارا گْوش اِیں کہ انگریزی آزمانککانی کتاب اَنت۔ اگاں شما انگریزی زبان ءَ اِے جْوانیں آزمانککاں وانگ لوٹ اِت، گڑا چہ جھل ءِ داتگیں آزمانکک ءِ کتابانی لڑ ءَ سیل کن اِت۔ چرے کتابانی تہ ءَ لھتیں سد لبزی آزمانکک اَنت، لھتیں پنجاہ ءُ پنچ لبزی، یکے ءِ تہ ءَ بیست ءُ پنچ ءُ دگہ یکے ءِ تہ ءَ چارسد ءُ بیست لبزی کِسھاں شمارا پہ وانگ ءَ رس اَنت۔

 

1.     The World’s Shortest Stories (Edited by Steve Moss).

2.     The World’s Shortest Stories of Love and Death (Edited by Steve Moss and john M. Daniel).

3.     Fifty-Five 55-Word Stories (by George Callender).

4.     Shorts in a Wad (by Steve Krodman).

5.     Picasso Painted Dinosaurs (by Decater Orlando Collins).

6.     Flash Bangs (by Andy Underwood).

7.     Momentary Lapses into Sanity (by Eric Hamilton).

8.     420 Characters (by Lou Beach).

9.     Hint Fiction (Edited by Robert Swartwood).

10. Micro Fiction (Edited by Jerome stern).

11. Short Shorts (by Thomas Pitre).

12. Pith (by Sam Brelsfoard).

 

اربی زبان ءَ آزمانککانی اولی کتاب قصص عربیہ ۵۵ کلمہ دوھزار سینزدہ ءِ آسر ءَ چھاپ ءُ شنگ بیتگ ۔ آئی ءِ تہ ءَ یک تاکدیمے ءَ اربی آزمانکک اَت ءُ دومی تاکدیم ءِ سر ءَ ھما آزمانکک ءِ انگریزی رجانک اَت۔ 

 

 

 

اِے نبشتانک ءِ تہ ءَ نبشتگیں ھاسیں سرپدی ءُ گیشتریں سرپدی ءِ ھاتر ءَ جھل ءَ داتگیں سرشون ءَ بہ چار اِت:

 

کتاب ءِ نام : نمک پارے

نبشتہ کار: مبشر الی زیدی

تاکدیم:

۷۔ ۱۲۔ ۱۴۹ ۔ ۱۵۰